Het systeem van uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV) voor verpakkingen heeft ons ver gebracht in Nederland. Het kerngegeven is dat de producenten/importeurs eindverantwoordelijk zijn voor het recyclingsysteem van ons verpakkingsmateriaal. Nederland heeft na België de beste recyclingresultaten van Europa, juist dankzij ons huidige systeem. Dit ziet Stichting Afvalfonds Verpakkingen bevestigd in de Kamerbrief die staatssecretaris Heijnen deze week aan de Tweede Kamer heeft gestuurd. Het Afvalfonds is blij met de aanbevelingen die zij daarin doet om het systeem nog effectiever te maken.
Ketenoverleg en tariefdifferentiatie voor verpakkingen al gerealiseerd
Het door de Staatssecretaris genoemde noodzakelijke ketenoverleg wordt in de verpakkingsketen al succesvol toegepast. De hoge recyclingcijfers zijn het resultaat van jarenlange samenwerking van het Afvalfonds met alle ketenpartijen – van gemeente tot inzamelaar, van producent tot recycler – om samen de keten van verpakkingen steeds verder te sluiten. Ook de door de Staatssecretaris genoemde noodzakelijk tariefdifferentiatie is door het Afvalfonds in 2019 ingevoerd en afgelopen maand verder uitgebreid.
Hester Klein Lankhorst, algemeen directeur van het Afvalfonds: “Met onze vernieuwde systematiek stimuleren we nu ook om gerecycled plastic te gebruiken in nieuwe verpakkingen. Daarmee wordt een belangrijke stap gezet om de kringloop van plastic verpakkingen verder te sluiten. Het is een belangrijk onderdeel van onze ambitie richting 100% fossielvrije en circulaire verpakkingen in 2050, zodat deze geen schade meer toebrengen aan mens en milieu.” Ook wil het Afvalfonds herbruikbare verpakkingen aanjagen, daarom geldt voor herbruikbare verpakkingen het laagste tarief.
Uniforme inzamelsystemen verhogen kwaliteit PMD
Om het UPV-systeem voor verpakkingen nog verder te verbeteren is het belangrijk dat de inzameling van PMD (plastic, metaal en drankenkartons) verder geoptimaliseerd wordt door te kiezen voor uniforme inzamelsystemen. Hiermee neemt de vervuiling in het PMD af en de recycling toe. Het meest effectief werken twee goede bronscheidingsystemen (zak of bak, afgehaald aan huis) en het nascheidingsysteem.
Deze harmonisatie zal leiden tot een hogere kwaliteit en kwantiteit van ingezameld PMD en daardoor ook tot een hogere kwaliteit gerecycled materiaal. Dat is hard nodig om weer goede verpakkingen van te kunnen maken en daarmee de kringloop van verpakkingen verder te sluiten. De huidige veelvoud aan inzamelsystemen maakt dat het Afvalfonds ongerust is over het behalen van de toekomstige doelen. Daarom zijn wij hierover ook in goed overleg met de VNG binnen het Platform Ketenoptimalisatie (PKO) en de commissie Eringa. Alle betrokken partijen willen immers verbranding van recyclebare materialen voorkomen.
Samenwerking in de keten
Het streven van Nederland is om in 2050 een volledige circulaire economie te realiseren. Voor 2030 is het doel om de helft minder primaire grondstoffen gebruiken. Dit is ook in lijn met De Plastic Wijzer, de zienswijze van het Afvalfonds op de circulaire economie voor verpakkingen. Dankzij de jarenlange ketensamenwerking zijn we met elkaar voor verpakkingen al goed op weg. Ook is al veel informatie en onderzoek beschikbaar over welke stappen nog kunnen worden gezet om de verpakkingsketen verder te optimaliseren.
De Kamerbrief van staatssecretaris Heijnen biedt hierbij perspectief. Bijvoorbeeld de verduidelijking en herverdeling van rollen tussen gemeenten, afvalbedrijven en producenten waar het Ministerie op inzet. Het is logisch dat het Ministerie ervoor kiest de bal bij de producenten te leggen. Om samen echt aan een circulaire economie te kunnen bouwen, moeten we grondstoffen zoveel mogelijk in de keten houden zodat het opnieuw kan worden ingezet als verpakking.
Het Afvalfonds kijkt uit naar het vervolgproces. Wij bieden het Ministerie onze hulp en expertise aan, waarbij de genoemde transparantie over de werking van huidige systemen en recyclingresultaten het uitgangspunt is. Klein Lankhorst: “Wij zijn trots op hoe wij de monitoring voor recycling van verpakkingen hebben opgezet en uitvoeren. Wij krijgen hiervoor ook erkenning binnen Europa, Eurostat noemt Nederland als voorbeeldland.” Vorige week nog kregen wij bezoek van de European Council of Auditors (soort ‘Europese Rekenkamer’) die graag geïnformeerd wilde worden over onze monitoringsystematiek.
