Innovatief experiment duurzaam stortbeheer van start

Op de foto vlnr staand: Paul Ganzeboom (Attero), Richard te Riet (Twence), Tjeerd Talsma (Noord-Holland), staatssecretaris Wilma Mansveld, Johan van den Hout (Noord-Brabant), Bert Krom (Afvalzorg en Stichting Duurzaam Storten), Florens Slob (Vereniging Afvalbedrijven), Bea Schouten (Gelderland). Zittend vlnr: Wim van Lieshout (HVC Groep) en Paul Dijkman (Van Gansewinkel). Foto: Wiebe Kiestra Fotografie

Green Deal Duurzaam Stortbeheer getekend door rijksoverheid, provincies en branche
Na jaren van zorgvuldige voorbereiding door vele partijen, kan het innovatieve experiment duurzaam stortbeheer starten. Hiervoor hebben rijksoverheid, provincies en branche vanmiddag in Den Haag de Green Deal Duurzaam Stortbeheer getekend. De partijen spreken af gezamenlijk langjarig onderzoek te doen naar het verduurzamen van het storten van afval. Onderzocht wordt of het mogelijk is om de verontreiniging binnen de stortplaats versneld onschadelijk te maken. Als het experiment slaagt, behoort eeuwigdurende nazorg van gesloten stortlocaties tot het verleden en wordt het vraagstuk niet doorgegeven aan toekomstige generaties. Hierbij zijn milieu en economie gebaat. Vanaf 2016 vinden pilots plaats op gesloten stortplaatsen, of delen daarvan, in Almere, Bergen op Zoom en Middenmeer. Deze gaan tien jaar duren. Een tussenevaluatie vindt plaats na vijf jaar.

De Green Deal is ondertekend door de ministeries van Infrastructuur en Milieu en Economische Zaken, de provincies Noord-Holland, Flevoland, Noord-Brabant, Overijssel en Gelderland, de stortplaatsexploitanten Afvalzorg, Attero, Twence, Sortiva en Van Gansewinkel en de brancheorganisaties Stichting Duurzaam Storten en Vereniging Afvalbedrijven. Het rijk zorgt dat de experimenten wettelijk mogelijk zijn, de provincies zien erop toe dat er geen regels worden overtreden. De exploitanten staan centraal bij de uitvoering en de financiering van het tien jaar durende innovatieve experiment.

Staatssecretaris Wilma Mansveld: “Ik word blij van Green Deals. De energie die ervan uitgaat wil ik graag uitdragen, ook in Brussel.”

Bert Krom, voorzitter Stichting Duurzaam Storten en directeur Afvalzorg: “Twintig jaar geleden zijn we hiermee gestart. Dit is een superbelangrijke mijlpaal.”

Duurzaam stortbeheer: versnelde afbraakprocessen
Volgens de huidige regels wordt het afval in een stortplaats ‘ingepakt’ zodat het volledig is afgesloten van de omgeving. Hierdoor kunnen verontreinigende stoffen niet naar de omgeving lekken. Nadeel van deze werkwijze is dat deze stortplaatsen eeuwigdurend moeten worden beheerd en gecontroleerd, wat de nodige kosten met zich meebrengt en toekomstige generaties belast.
Duurzaam stortbeheer maakt gebruik van natuurlijk afbraakprocessen. Om dit in gang te zetten, worden achtereenvolgens water en lucht in de stortplaats gebracht. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat verontreinigingen hierdoor voor een deel worden afgebroken en voor een deel worden vastgelegd in vaste bestanddelen van het afval. De verwachting is dat het tien jaar duurt om met de versnelde afbraakprocessen de verontreinigingen in de stortplaats af te breken. De kwaliteit van het achterblijvende materiaal moet voldoen aan vooraf vastgestelde milieuhygiënische eisen, zodat er geen gevaar voor de omgeving meer bestaat. Tijdens het experiment worden de emissies naar bodem en (grond)water gecontroleerd. De resultaten worden getoetst aan gezamenlijk vastgestelde emissietoetswaarden, welke zijn ontwikkeld door RIVM en ECN.

Locaties
De pilots worden uitgevoerd op stortlocaties van Afvalzorg en Attero. Deze liggen in de provincies Noord-Brabant (Bergen op Zoom, stortplaats Kragge II), Noord-Holland (Hollands Kroon, stortplaats Wieringermeer) en Flevoland (Almere, stortplaats Braambergen). In afwachting van de resultaten van het experiment kunnen stortplaatsen die in beginsel geschikt zijn voor duurzaam stortbeheer, uitstel krijgen voor het aanbrengen van een bovenafdichting. Op basis van een aantal criteria krijgt een stortplaats dan de kwalificatie Potentieel Duurzaam Stortbeheer-locatie (PDS-locatie). Om hiervoor in aanmerking te komen, ondertekenen deze partijen de Green Deal ook, nu of in een later stadium. Alle Nederlandse stortplaatsexploitanten hebben zich verbonden aan het project.

Kostenbesparing
Als het experiment succesvol is, betekent dit dat een gesloten stortplaats na duurzaam stortbeheer geen bijzondere aandacht meer nodig heeft. Dat geeft landelijk bezien een kostenbesparing van tientallen miljoenen euro’s. Deze besparing is mogelijk doordat geen water- en gasdichte afwerking nodig is. Deze afdichting hoeft dan ook niet meer na een bepaalde termijn te worden vervangen en de nazorg hoeft niet eeuwig te worden voortgezet. Dit maakt het ook mogelijk om de stortlocaties een hoogwaardiger en definitievere, nieuwe bestemming te geven. Vanuit het buitenland is veel belangstelling voor duurzaam stortbeheer. De verwachting is dat het Nederlandse bedrijfsleven omzet kan genereren bij het internationaal verspreiden van de innovatieve aanpak.

Steunbetuiging
Het experiment mag zich verheugen op brede maatschappelijke steun. De Green Deal wordt vanuit bestuurlijke hoek ondersteund door gemeenten Almere, Bergen op Zoom, Hollands Kroon en Medemblik, Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier en Waterschap Zuiderzeeland, en vanuit wetenschappelijk/technische hoek door de instituten Deltares,  ECN,  RIVM,  STW,  TU Delft en WUR.