80% van de conventionele verlichting wordt gerecycled
In 2017 werd in totaal 4393 ton aan lampen en verlichtingsarmaturen ingeleverd voor recycling. Dat is een stijging van maar liefst 13% ten opzichte van het jaar ervoor, toen 3890 ton terugkwam. De toename wordt volledig veroorzaakt door conventionele verlichting, zoals tl-buizen, armaturen en spaarlampen. De stijging is een gevolg van de investeringen die Stichting LightRec heeft gedaan in de uitbreiding van het inzamelnetwerk. Zo kunnen sinds afgelopen jaar afgedankte lampen bij alle grote supermarktketens worden ingeleverd in de Wecycle-inzamelbak. LightRec, opdrachtgever voor de inzameling en recycling van verlichting in Nederland, is verheugd met deze stijging. Conventionele verlichting bevat schadelijke stoffen zoals kwik. Door recycling komen deze niet in het milieu terecht en kunnen de grondstoffen hergebruikt worden. Ledverlichting komt nog nauwelijks terug voor recycling, deze zuinige lampen domineren sinds twee jaar de markt en kennen een levensduur van zo’n 20 jaar.
Een andere oorzaak voor de stijging van de inzameling in 2017 zijn de investeringen die LightRec heeft gedaan in de bouw- en sloopsector. Zo is er veel aandacht besteed aan het faciliteren van sloopaannemers om recycling zo eenvoudig mogelijk te maken, bijvoorbeeld door recyclebakken op slooplocaties te plaatsen. Vooral verlichtingsarmaturen komen op deze locaties vrij. Het aantal ingeleverde armaturen is in 2017 met een kwart toegenomen: van 2100 ton in 2016 naar 2620 ton in 2017.
De stijgende inzameling wordt ook veroorzaakt door de economische groei. Doordat er meer wordt gebouwd en verbouwd, komt er meer verlichting vrij bij de renovatie en sloop van gebouwen. Ten slotte heeft de wettelijke bepaling die regelt dat alle producenten en importeurs van verlichting via LightRec zorgdragen voor een juiste verwerking van hun producten, bijgedragen aan de stijgende inzameling.
Inzamelresultaten
In totaal zamelde LightRec via haar uitvoeringsorganisatie Wecycle bijna 4,4 miljoen kilo aan lampen en armaturen in. Het beeld van de ingezamelde verlichting in 2017 ziet er als volgt uit:
De inzamelcijfers worden gewoonlijk afgezet tegen de gemiddelde verkoopcijfers. Dit resulteert in een inzamelpercentage van circa 80% voor tl-buizen, spaarlampen en overige lampen. Slechts een fractie van de ingezamelde verlichting betreft ledlampen. Afgezet tegen de hoge verkoopcijfers van led leidt dit tot een inzamelpercentage van slechts 0,08%.
De led-dip
LightRec verwacht de komende jaren een tijdelijke daling van het totale inzamelpercentage (een gemiddelde van de ingezamelde conventionele en ledverlichting, afgezet tegen de gemiddelde verkoopcijfers over 3 jaar). De verwachte dip wordt niet veroorzaakt doordat consumenten of bedrijven de weg naar de recyclebak niet meer weten te vinden, maar is een gevolg van de transitie naar ledverlichting en de sterk toenemende verkopen (ook met name in led). Afgelopen jaren zijn tl-buizen, gloeilampen en spaarlampen in rap tempo vervangen door ledverlichting. Omdat led een veel langere levensduur dan conventionele verlichting heeft, een ledlamp gaat gemiddeld zo’n 20 jaar mee, duurt het nog even voordat ze in het recyclesysteem terecht gaan komen. Voor led-armaturen geldt hetzelfde verhaal. LightRec is bezig met een marktverkenning om de impact van de transitie naar led in kaart te brengen.
Ook armaturen inzamelen
LightRec blijft zich onverminderd inzetten voor producenten en importeurs om alle afgedankte verlichting in het recyclesysteem terecht te laten komen. Gied van Hoorn, directeur van Stichting LightRec vertelt: “Om hergebruik mogelijk te maken is het belangrijk dat alle verlichting wordt ingeleverd in de Wecycle-inleverbak of bij de milieustraat. Deze boodschap zullen wij via Wecycle aan consumenten blijven vertellen, zeker nu vanaf augustus 2018 ook consumenten-armaturen moeten worden ingeleverd. Die belanden nu nog te vaak bij het grofvuil of blijven achter op de zolderkamer”.
De Europese inzameldoelstelling ligt in 2019 op het inzamelen van 65% van alle op de markt gebrachte elektrische en elektronische apparaten, waaronder lampen. Van Hoorn hierover: “De led-dip trekt het percentage voor lampen tijdelijk ver naar beneden: het gemiddelde inzamelpercentage voor 2017 was 27%, omdat led nog niet terugkomt. Het gaat om een uitgesteld resultaat, want op een zeker moment gaat led ook terugkomen. Het is belangrijk om meer inzicht in de led-dip te krijgen en om tegelijkertijd al het potentieel aan afgedankte verlichting in het inzamelsysteem terecht te laten komen.”
