Recent zijn er diverse artikelen in Financieel Dagblad en Noordhollands Dagblad gepubliceerd waarin de onduidelijke (controle) aanpak en onveilige verwerking van chroom 6 houdend staalschroot is onderzocht. Aanleiding is de verwerking van de Lekbrug. Delen van het daar verwijderde staal zijn zelfs in de staalovens van Tata Steel terechtgekomen.
De publicaties tonen aan dat het gevaarlijke, met chroom 6 vervuilde staalschroot in Nederland verkeerd wordt verwerkt en vervuild staal via handelaren wordt geëxporteerd of bijvoorbeeld aan Tata Steel worden aangeboden. De wet- en regelgeving wordt onvoldoende nageleefd. Toezichthouders hebben nauwelijks zicht op deze stromen en Rijkswaterstaat kiest voor het verleggen van haar ketenverantwoordelijkheid en wijst naar de aannemers.
Alternatief voorhanden
Er is een erkende alternatieve verwerking van vervuild chroom 6 staal voorhanden. Het Nederlandse bedrijf Purified Metal Company (PMC) heeft een bewezen innovatief proces ontwikkeld voor het verwerken en recyclen tot een nieuwe grondstof voor staalproductie. Dit voorkomt het storten van vervuild staal in veel landen in de wereld of het in de keten brengen van Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS), zoals chroom 6, asbest en lood. Hiermee is een oplossing voorhanden die de Rijksoverheid nu kan gebruiken om onveilige en ongezonde situaties tegen te gaan.
Het is vaak al bij de start in de keten, voor dat de sloop van een object begint, duidelijk dat er sprake is van verontreinigd staalschroot. Als de opdrachtgever vanuit zijn zorgplicht voorschrijft en controleert dat het schroot correct wordt verwerkt, tot het einde van de keten, kunnen onveilige situaties worden voorkomen. Verschillende bedrijven kiezen al voor gecontroleerde verwerking vanuit hun zorgplicht en wachten niet op de noodzakelijke aanvullende maatregelen.
PMC wil de noodzaak van snelle actie benadrukken.
Jan Henk Wijma, directeur PMC: “Natuurlijk hebben wij een belang. Onze businesscase is gebaseerd op de toepassing van onze unieke verwerkingsmethode. Maar we delen onze kennis graag. Ons belang gaat direct samen met de circulaire en veilige verwerking van giftige stoffen die gevaar opleveren voor mens en milieu. We willen zorgen dat bestuurders en toezichthouders van organisaties helderheid krijgen over hoe ze hun ketenverantwoordelijkheid goed kunnen invullen en hoe ze de onnodige risico’s die ze nu lopen kunnen vermijden.”
De oplossing
De beantwoording van de vragen van de Tweede Kamer, door minister Harbers van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, geven onvoldoende helderheid in deze complexe materie. Ook geven de antwoorden niet het beeld dat er actie wordt ondernomen om de onduidelijke en gevaarlijke praktijksituatie met prioriteit aan te pakken. Onterecht wordt in de beantwoording gesteld dat chroom 6, bij verwerking door bijv. Tata Steel, volledig wordt omgezet in chroom 3. Diverse wetenschappelijke onderzoeken tonen aan dat dit niet houdbaar is. Chroom 6 is een instabiele stof en een kleine hoeveelheid kan al tot kanker leiden. Daarnaast komen andere Zeer Zorgwekkende Stoffen, zoals lood, cadmium en kwik, bij de verwerking van verontreinigd staalschroot als diffuse emissie vrij in de fabriek en de omgeving.
PMC is hierover al geruime tijd in gesprek met het Ministerie van I&W en Rijkswaterstaat. Tot nu toe heeft dat tot onvoldoende resultaat geleid.
De maatregelen die snel kunnen worden ingevoerd zijn:
- Inventarisatieplicht vooraf op de aanwezigheid van ZZS stoffen op het staal, zoals chroom 6 en lood.
- De definitie gevaarlijk afval baseren op de concentratie van chroom 6 in de coating, zodat dit afval zichtbaar blijft.
- Als opdrachtgever expliciet in de tender opnemen dat gerapporteerd moet worden over de wijze van eindverwerking.
- Intensivering van de handhaving op de inventarisatieplicht en illegale export.
PMC wil zich graag verder blijven inzetten om gezamenlijk met de Rijksoverheid, opdrachtgevers en brancheverenigingen invulling te geven aan de juiste verwerking van vervuild chroom 6 staal
