Nederlandse burgers, bedrijven en instellingen leverden in 2019 meer afgedankte elektrische apparaten en lampen (e-waste) gescheiden in dan in 2018. Dat rapporteert het landelijke inzamelsysteem Wecycle bij de presentatie van zijn jaarcijfers over 2019. Vorig jaar werd 116,2 miljoen kilo e-waste ingezameld en verantwoord gerecycled, een toename van 11%. Door hergebruik, recycling en energieterugwinning vindt 95% van de apparaten en de daarin verwerkte materialen inmiddels een nuttige toepassing en worden grondstoffen herwonnen.
Waardering en beter gebruik inleverinfrastructuur
De groei van inzameling en recycling is te danken aan een toenemend gebruik door consumenten en bedrijven van de service en het uitgebreide netwerk aan inleverpunten die Wecycle met gemeenten, winkels en bedrijven de afgelopen jaren heeft opgebouwd. Wecycle brengt deze inleverpunten met intensieve mediacampagnes onder de aandacht waarbij ook via een communicatieplatform aandacht wordt gegeven aan andere circulaire keuzes, zoals het repareren en weggeven van apparaten voor een tweede leven.
De helft van de e-waste komt binnen via de milieustraten van een van de 355 gemeenten in Nederland, een kwart via de inzamelbakken in winkels (o.m. supermarkten, bouwmarkten en tuincentra) en het laatste kwart via onder meer kringloopwinkels, installatiebedrijven, technische groothandel en kinderboerderijen. Onderzoek bevestigt dat iedereen die van zijn e-waste af wil, het inzamelsysteem inmiddels goed weten te vinden. 84% weet de milieustraat in de gemeente te vinden, driekwart kent de inleverbak in de winkel en zes op de 10 mensen zeggen trots te zijn als zij e-waste inleveren voor recycling. Wecycle krijgt van de gebruikers een waardering van 7,7.
Innovatie
Gecertificeerde verwerkers en recyclingbedrijven werken voortdurend aan procesverbetering om het resultaat dat op de recycling van de ingezamelde apparaten behaald wordt verder te optimaliseren.
Het jaarverslag van Wecycle over 2019 biedt tal van voorbeelden van nieuwe en innovatieve initiatieven. Zo heeft BSH, de producent van huishoudapparaten van Bosch en Siemens, de Blue Movement gelanceerd die inzet op een abonnementsmodel. De consument heeft het zorgeloos gebruik, BSH blijft eigenaar en zorgt aan het einde van een lange levensduur in samenwerking met Wecycle voor een optimale recycling. Daarbij geven de opgedane kennis en inzichten tijdens de demontage weer aanknopingspunten voor verdere verbeteringen aan de voorzijde van het productieproces.
Ook tal van nieuwe inzamelinitiatieven zagen het licht, zoals ondergrondse containers voor e-waste die Venlo plaatste naast de papier- en glascontainer. Aldi plaatste inzamelbakken in al zijn winkels en de Friese kringloopwinkel Wytguod neemt behalve tweedehands spullen ook afgedankte elektrische apparatuur mee. Transporteur Van Happen ontwikkelde slimme containers waarmee de e-wastestromen real-time gevolgd kunnen worden. En HKS the Metal Company zette in samenwerking met Wecycle een nieuwe lijn op voor de verwerking van verlichtingsarmaturen, waaruit zowel ferro- als non-ferromaterialen worden teruggewonnen.
“Met alle partners in de keten hebben wij de inzameling voor recycling samen gemakkelijk gemaakt; intensieve ketensamenwerking blijkt echt een succesfactor”, zegt directeur Jan Vlak van Wecycle. “We hebben in Nederland nu 13.000 inzamelpunten en dat vullen retailers aan door oude apparaten mee te nemen bij bezorging van nieuwe.” Niettemin gaat de helft van afgedankte apparatuur nog steeds om het inzamelsysteem heen. Dat gaat zonder enige registratie de grens over of wordt hier verwerkt door niet-gecertificeerde bedrijven. Vlak: “Het grijze circuit heeft zijn eigen verdienmodel, waaraan we alleen in samenwerking met de metaalsector en de overheid grenzen kunnen stellen. Wij hebben met onze partners in de keten het inzamelsysteem en de innovatieve verwerkingscapaciteit om dan te kunnen opschalen naar een volledig verantwoorde recycling.”
Er wordt op dit moment door de producenten hard gewerkt aan een nieuw regiemodel voor de invulling van producentenverantwoordelijkheid voor e-waste. “Dankzij nieuwe initiatieven en verbeterde processen behoort een verdere toename van de inzameling, ondanks de coronacrisis, tot de mogelijkheden. In dit nieuwe model bieden betere coördinatie, schaalvergroting en aangekondigde overheidsmaatregelen zoals de invoering van een registratie- en afgifteplicht dit perspectief”, aldus Vlak.
Cijfers
Wecycle heeft het afgelopen jaar ruim 6,8 miljoen elektrische apparaten en 14,6 miljoen lampen ingezameld, gesorteerd en verwerkt. Ruim de helft van het volume bestaat uit groot witgoed (wasmachines, drogers, etc.) en koel-vries apparatuur, goed voor 37,5 respectievelijk 25,7 miljoen kilo.
De verzamelcategorie klein e-waste, van elektrische tandenborstels tot mobiele telefoons, legt nog meer gewicht in de schaal: 40,4 miljoen kilo. Beeldbuizen en platte schermen zijn samen goed voor 11 miljoen kilo en lampen dragen 1,8 miljoen kilo bij. In alle categorieën behalve beeldbuizen is het ingezamelde volume vorig jaar gegroeid. Het kost gemiddeld 306 euro om een ton afgedankte apparaten te verwerken. De kosten komen voor rekening van de deelnemende producenten.
Bekijk alle cijfers op www.wecycle.nl/2019
