Er moet een landelijke taskforce voor de aanpak van afvalbranden komen. Als de hele keten de handen ineenslaat, kunnen meer branden voorkomen worden en kan het aantal oorzaken van branden omlaag. De provincie Noord-Brabant neemt het initiatief. Dat bleek vandaag tijdens de drukbezochte bijeenkomst ‘Hoe voorkomen we afvalbranden’ in het Brabantse provinciehuis in ’s-Hertogenbosch. Meer dan 160 aanwezigen dachten mee over concrete oplossingen.
De provincie wil samenwerken met brancheorganisaties als de Vereniging Afvalbedrijven, BRBS Recycling, NVRD, Federatie Herwinning Grondstoffen en Transport en Logistiek Nederland om deze taskforce op te zetten. Die zou uitgebreid kunnen worden met meerdere provincies, ministeries, omgevingsdiensten, producenten- en consumentenorganisaties.
Afvalbranden zijn een groot probleem. Ze komen regelmatig voor en zorgen voor veel schade bij afvalbedrijven zelf, maar leveren ook zorgen op bij de omgeving. Branden komen voor bij opgeslagen afval op overslagstations of op plekken waar het wacht op verwerking, maar soms ook al in vuilniswagens zelf. Uit onderzoek blijkt dat overtreding van de regels vrijwel nooit de oorzaak is. De twee belangrijkste oorzaken zijn broei en de aanwezigheid van brandgevaarlijke stoffen of voorwerpen in het afval.
Problemen met lithiumbatterijen tussen het afval worden met de dag groter
Het grootste probleem zijn lithiumbatterijen tussen het afval. “En dat wordt met de dag groter, omdat ze in steeds meer consumentenproducten zitten zoals bluetooth luidsprekers, telefoons, hoverboards, elektrische fietsen en steppen.” Op videobeelden werd getoond dat de batterijen erin spontaan in brand kunnen vliegen. Volgens Amoureus is er een grote rol weggelegd voor gemeenten: “Communiceer naar je inwoners over welk afval waar thuishoort. Dat gebeurt nu onvoldoende. Consumenten moeten beter op de hoogte zijn. Nu ligt het probleem eenzijdig bij afvalverwerkers die daardoor enorme risico’s lopen die bijna niet meer te behappen zijn.”
Hessel Poortvliet en Michiel Kerstens van afval- en recyclingbedrijf HVC onderschrijven de verantwoordelijkheid van de consument. “Wij voelen ons soms het afvalputje van de circulaire economie. Door de verschillende branden zijn we met de verzekeraars in een soort van wapenwedloop beland. Wij moeten steeds meer brandveiligheidsmaatregelen nemen, maar waarom ligt er geen verantwoordelijkheid bij producenten?”
Zoeken naar oplossingen, niet naar schuldigen
Volgens Nico van Mourik, directeur van de Omgevingsdienst Midden- en West- Brabant, zijn afvalbranden een gezamenlijke verantwoordelijkheid van afvalverwerkers, consumenten en producenten. “Als omgevingsdienst zoeken we ook niet naar schuldigen, maar naar oplossingen. Zo zijn er meer branden in de avond, nacht en in het weekend, dus op momenten dat er geen mensen werken. Hierin zijn technologische oplossingen mogelijk.” Verder vindt Van Mourik dat er een strenger beleid aan de poort van afvalverwerkers moet komen. “Als een partij niet voldoet, houdt hem dan tegen.”
Concrete oplossingen
Uit de levendige discussies kwamen de aanwezigen met verschillende oplossingsrichtingen om branden te voorkomen. Zo zou een uniforme manier van inzameling in heel Nederland het makkelijker maken om te communiceren over welk afval waar thuishoort. Nu kiest iedere gemeente nog autonoom op welke manier afvalstromen worden ingezameld. Verder werd ook statiegeld geopperd om te voorkomen dat bepaalde producten niet tussen het afval komen.
De nadruk werd vooral gelegd op de hele keten: de afval- en recyclingsector, producenten en consumenten hebben een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Om nieuwe stappen te zetten in het voorkomen van afvalbranden, zou een taskforce aanpak afvalbranden een grote rol kunnen spelen. De provincie Noord-Brabant neemt hiertoe het voortouw en gaat meerdere partners benaderen.
De bijeenkomst ‘Hoe voorkomen we afvalbranden’ werd georganiseerd door de provincie Noord-Brabant, NVRD, BRBS Recycling, Federatie Herwinning Grondstoffen, Transport en Logistiek Nederland en Vereniging Afvalbedrijven.