Het is deze maand veertig jaar geleden dat de glasbak in Nederland het licht zag. Jaarlijks gooit elke Nederlander zo’n twintig kilo aan potten en flessen in de kenmerkende bak. Toch verschilt de hoeveelheid ingezameld glas flink per regio. LocalFocus zette de meest recente CBS-cijfers hierover op een rijtje.
Limburgers zamelen jaarlijks 24 kilo glas in, in Zuid-Holland is dat acht kilo minder. De verschillen tussen gemeenten zijn nog groter. Rotterdam valt op als de gemeente waar inwoners het minste glas (gescheiden) inzamelen: maar negen kilo per inwoner. Ook in het naastgelegen Nissewaard wordt slechts tien kilo per inwoner ingezameld.
Vlieland en Schiermonnikoog steken met kop en schouders boven de rest uit: hier verdwijnt jaarlijks per inwoner meer dan 130 kilo aan glas in de glasbak. Dat betekent niet per se dat de eilanders nou zulke grote glas(bak)fans zijn. Doordat de hoeveelheid ingezameld glas wordt afgezet tegen het aantal inwoners – ongeacht of dat glas ook echt van die inwoners was – vallen (kleinere) toeristische regio’s op in de cijfers. De vele vakantiegangers op de kleine eilanden vertekenen de cijfers dus nogal.
Wie was de eerste?
Veertig jaar geleden, op 17 mei 1978, werd in Den Bosch de eerste gemeentelijke afvalbak geplaatst. In de cijfers valt die gemeente niet bepaald op: de hoeveelheid ingezameld glas per inwoner zit hier keurig op het landelijk gemiddelde van twintig kilo.
Over die ‘eerste’ glasbak is wel nog wat discussie. Zo claimt oud-wethouder Piet van der Ham in de Gooi en Eemlander dat Haarlem toch echt de eerste was. “Op de Grote Markt, half december 1972.” Ook in Zeist hadden Miep Kuiper en Babs Riemens in 1972 al een glasbak geregeld. Dat was een burgerinitiatief en geen ‘officiële’ glasbak. Daarom houdt het Afvalfonds Verpakkingen toch 17 mei 1978 als geboortedatum voor de glasbak aan. Zeist wint het wel van de drie gemeenten als het gaat om de hoeveelheid glas die haar inwoners jaarlijks in de glasbak gooien: zo’n 23 kilo.
Over de cijfers
In dit onderwerp vind je het aantal kilo verpakkingsglas dat jaarlijks per inwoner wordt ingezameld. De cijfers hebben we afgerond op hele kilo’s. Verpakkingsglas, bijvoorbeeld een lege wijnfles of jampot, wordt in principe ingezameld met glasbakken. Gemeenten mogen zelf bepalen hoe ze glas inzamelen, dus het kan zijn dat dit op een enkele plek anders is geregeld.
Van dertig gemeenten zijn geen gegevens beschikbaar. Dat betekent waarschijnlijk dat die gemeenten de vragenlijst op basis waarvan het aantal kilo ingezameld glas per inwoner wordt bepaald, niet hebben ingevuld. Sommige gemeenten beheren een gezamenlijke milieustraat of laten het afval inzamelen door een gemeenschappelijke regeling. In die gevallen wordt de totale hoeveelheid ingezameld verpakkingsglas op basis van het aantal inwoners over de gemeenten verdeeld. Dat betekent dus dat die gemeenten allemaal hetzelfde cijfer (bijvoorbeeld: 20 kilo glas) hebben.
De hierboven genoemde cijfers gaan over 2016. Dit zijn de meest recente cijfers. Over gemeenten die na 2016 zijn ontstaan, bijvoorbeeld door een fusie, zijn daarom ook geen gegevens beschikbaar.
