De inzameling van afgedankte elektrische en elektronische apparatuur(AEEA) vertoont over 2023 een duidelijke stijging ten opzichte van voorgaande jaren. Dit blijkt uit cijfers van het Nationaal WEEE Register (NWR), de verantwoordelijke organisatie voor de registratie van AEEA. Het ingezamelde gewicht nam in 2023 toe met 9% ten opzichte van 2022 tot ruim 219 miljoen kg. Dit is mede het gevolg van de stimuleringsregeling van Stichting OPEN, die uitvoering geeft aan de wettelijke producentenverantwoordelijkheid. Na een pilot in 2022 ondersteunt de stichting sinds 2023 de inzamelende metaalbedrijven bij de wettelijke verplichting om AEEA in te leveren bij gecertificeerde verwerkers. Dit komt zowel de verwerking als de registratie ten goede. Naast de inzameling beoordeelt NWR ook de data op de wettelijk minimale streefcijfers voor recycling en nuttige toepassing en constateert dat Nederland hieraan voldoet. Er is echter ook minder goed nieuws. Als het totaal aan ingezamelde afgedankte apparaten wordt afgezet tegen de nieuw op de markt gebrachte apparaten is het inzamelpercentage met 29% maar 1% hoger dan in 2022.
Zonnepanelen
De wet schrijft een inzamelingspercentage voor van 65% van het driejaarsgemiddelde van alle apparaten die op de markt zijn gebracht. Met de huidige cijfers zit Nederland daar nog ver vandaan. Belangrijke oorzaak is de steeds langere levensduur. Zonnepanelen bijvoorbeeld, maar ook warmtepompen, airco’s, e-bikes, etc., zijn in de afgelopen jaren en masse op de markt gebracht, maar worden nog zeer beperkt afgedankt. Als het inzamelpercentage alleen al voor zonnepanelen wordt gecorrigeerd, komt dit voor 2023 uit op 43%, een verbetering met 2% ten opzichte van 2022.
Ruimte voor verbetering
Het NWR is positief over het behaalde resultaat maar ziet ruimte voor verbetering in de registratie. Voorzitter Marieke van der Werf: sinds vorig jaar kijken we ook naar de methode om het inzamelingspercentage te meten ten opzichte van het geheel aan afgedankte apparatuur in plaats van deze te relateren aan nieuw op de markt gebrachte producten. Deze methode doet recht aan de langere levensduur van nieuwe apparaten en stimuleert circulaire doelen op het gebied van levensduurverlenging en reparatie. Het inzamelingspercentage ten opzichte van afgedankt AEEA stijgt met deze eveneens wettelijk toegestane methode voor 2023 naar 60%. De doelstelling bij het gebruik van deze methode is om 85% van het in 2023 afgedankte AEEA in te zamelen.
Daarnaast zijn er verbeterpunten voor de registratie van export voor hergebruik. Hoewel rapportage sinds 2021 wettelijk verplicht is, blijft er een hiaat tussen de registratie en de daadwerkelijke export van elektrische en elektronische apparaten. Het NWR is in gesprek met de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) over mogelijkheden om de registratie van de nu ongecontroleerde export van apparaten te verbeteren.
Over de rapportage
NWR heeft de rapportage met de grootst mogelijke zorgvuldigheid opgesteld. Het bestuur zet zich in om de kwaliteit van de data op een hoog niveau te houden. NWR controleert de data en voert zelfstandig en in samenwerking met Stichting OPEN kruiscontroles uit. Toch blijft NWR voor de juistheid en volledigheid afhankelijk van de medewerking van de rapportageplichtige partijen. Dat zijn de CENELEC gecertificeerde verwerkers en de exporteurs voor hergebruik die zich bij het NWR registreren.
