In 2021 en 2022 is, in opdracht van het Platform Ketenoptimalisatie (PKO), een kosten- en samenstellingsonderzoek (KSO) voor PMD uitgevoerd onder bronscheidende en nascheidende gemeenten. Bij een groep van 60 bronscheidende gemeenten vond onderzoek plaats naar de gemiddelde inzamelkosten voor PMD én de samenstelling van geaccepteerd PMD. Dit samenstellingsonderzoek werd gedaan om inzicht te krijgen in het aandeel PMD- verpakkingen, niet-verpakkingen en het aandeel stoorstoffen conform de materiaalspecificatie PMD. Daarnaast heeft het interessante informatie opgeleverd over de samenhang tussen onder andere samenstelling en respons. Niet eerder heeft een dataverzameling van zo’n omvang plaatsgevonden.
In de werkgroep Inzameling van het PKO zijn de conclusies van de analyse van het KSO besproken. In onderstaande punten worden de belangrijkste resultaten samengevat die betrekking hebben op de samenstelling en de respons. Dit om betrokken partijen meer inzicht te geven in de samenstelling van PMD bij verschillende inzamelsystemen.
➢ Binnen dit landelijke onderzoek is gemiddeld sprake van 28,9% (gewicht) stoorstoffen in het geaccepteerde PMD. Hiervan is 0,2% stoorstof type 1 (o.a. gevaarlijk en medisch afval) en 28,7 % stoorstof type 2 (o.a. GFT, oud papier en karton, volle verpakkingen). Dat wil zeggen dat 13,9% van het aandeel stoorstoffen boven de drempel van de PMD materiaalspecificatie zit. Zie onderstaande cirkeldiagram:
➢ Huis-aan-huis inzameling levert minder stoorstoffen in het PMD op in vergelijking met brengvoorzieningen. Gemiddeld komen via brengsystemen de meeste stoorstoffen in het PMD.
VNG en Afvalfonds Verpakkingen vormen samen het PKO
➢ Inzameling middels (transparante) zakken levert de minste hoeveelheid stoorstoffen in het PMD op.
➢ Stimulerend afvalbeleid (diftar) levert een hogere respons op en leidt niet tot meer stoorstoffen in het PMD.
➢ De resultaten laten zien dat met name bij de minicontainer-inzameling aan huis er een brede range is in het aandeel stoorstoffen in het PMD. Dat geeft aan dat er binnen dit systeem voldoende mogelijkheden zijn voor verbetering.
➢ Er zijn meerdere gemeenten die in de metingen onder de systeemmarge van 15% stoorstoffen blijven. Binnen het onderzoek betreft het 1 op de 7 gemeenten.
Bovenstaande conclusies geven een richting aan waar gemeenten en publieke bedrijven die bezig zijn met het optimaliseren van hun inzamelsystemen rekening mee dienen te houden, als het gaat om het verhogen van de respons en het verminderen van het aandeel stoorstoffen.
Checklist inzameling en beoordeling
Eerder heeft deze werkgroep al een document gepubliceerd met verbeteropties voor onder andere de inzameling van PMD. Deze verbeteropties sluiten aan bij bovenstaande conclusies op basis van het KSO.
In het PKO is de afspraak gemaakt dat eens in de 4 jaar een KSO wordt uitgevoerd om kosten en samenstelling van PMD te kunnen bepalen. In de tussenliggende jaren wordt jaarlijks een beperkt landelijk samenstellingsonderzoek uitgevoerd (het SO-light). Dit onderzoek is momenteel in volle gang, de werkgroep inzameling verwacht na de zomer resultaten van het SO-light te kunnen delen.
