Op weg naar een zwerfafvalvrij Nederland

Tijdens de Week van de Circulaire Economie maakt het Afvalfonds Verpakkingen bekend het zwerfafval in Nederland te willen halveren met het Pact voor een Zwerfafvalvrij Nederland. Dit Pact pakt al het zwerfafval aan en zorgt er bovendien voor dat 90% van de kleine PET-flesjes gerecycled wordt.

Om bruikbare grondstoffen te behouden maakt het Afvalfonds Verpakkingen het mogelijk om het zwerfafval dat opgeruimd wordt door de gemeentereinigingsdienst – het meeste afval op straat wordt immers alsnog opgeveegd – gerecycled kan worden via nascheiding. Zwerfafval dat in het milieu blijft of na opruimen wordt verbrand, betekent een verlies aan grondstoffen en daarmee een lekstroom in de circulaire economie. Bewust omgaan met afval is een belangrijke bouwsteen van de transitie naar een circulaire economie.

Het Pact voor een Zwerfafvalvrij Nederland vraagt om samenwerking van partijen zoals gemeenten, bedrijven, scholen, wijken, reinigingsdiensten en verenigingen. Hiermee wordt voor het eerst gezamenlijk de strijd aangegaan tegen zwerfafval. Door samen te werken in een landelijke netwerkorganisatie worden lokale maatwerkactiviteiten ondersteund met als doel een structureel zwerfafvalvrij Nederland. Het samen optrekken vergroot bovendien de betrokkenheid van mensen bij hun buurt, het creëert lokale helden en bevordert sociaal gedrag. Het collectief stimuleren van creatieve en persoonlijke initiatieven, maakt als totaal het verschil voor mensen en hun omgeving.

Jaarlijks komt er ruim 3.000 kton verpakkingen op de Nederlandse markt. Dankzij de inspanningen van burgers en bedrijven wordt hiervan 73% gerecycled. Dit percentage stijgt nog steeds. Nederland is daarmee koploper in Europa. 1,6% van de verpakkingen komt in het zwerfafval terecht.

44 procent van de totale hoeveelheid zwerfafval bestaat uit kunststof*.  Het effect van de invoering van statiegeld op kleine PET-flesjes is beperkt: deze maken in aantallen nog geen 3 procent van het totale zwerfafval uit*. Het is daarnaast een dure maatregel: volgens schattingen kunnen de kosten oplopen tot meer dan 110 miljoen euro per jaar. Voor winkeliers en ondernemers is het bovendien sterk belastend. Daarom kiest het verpakkend bedrijfsleven voor een brede aanpak, die zich niet alleen op kleine PET-flesjes richt, maar op de totale hoeveelheid zwerfafval, inclusief ál het daarin aanwezige kunststof.

*Bron: Rijkswaterstaat, Landelijke Zwerfafvalmonitor 2015/2016 (zie: Samenstelling Zwerfafval Nederland Schoon pdf).